YARGITAY

3. HUKUK DAİRESİ

Tarih :  24.12.2018

Esas No : 2018/6736

Karar No :  2018/13162

- MENFİ TESPİT DAVASI

ÖZET:MAHKEMECE, ÖNCELİKLE DAVA KONUSU KAÇAK ELEKTRİK TESPİT TUTANAĞINA KONU TAŞINMAZ TESPİT EDİLEBİLİYOR İSE, TUTANAĞA KONU YERDE DAVACININ FAALİYETİNİN HANGİ TARİHTEN İTİBAREN BAŞLADIĞI, DAVACININ DESTEKLEME ALIP ALMADIĞI DESTEKLEMEDEN YARARLANIYORSA SÖZ KONUSU ÖDEMEYE ESAS ÇİFTÇİ KAYIT FORMU VE İLGİ BELGELERİN İLÇE TARIM MÜDÜRLÜĞÜNDEN CELBİYLE, KAÇAK TESPİT TARİHİNDEKİ FAALİYETİNİN TESPİTİ İLE(KURU TARIM-SULU TARIM), NİZA KONUSU TRAFONUN BULUNDUĞU TAŞINMAZ ÜZERİNDE ZABIT MÜMZİ TANIKLAR DA REFAKATE ALINARAK KEŞİF İCRASI SURETİYLE KAÇAK KULLANMA FİİLİNİN KİM TARAFINDAN İŞLENDİĞİNİN ŞÜPHEYE YER VERMEYECEK ŞEKİLDE BELİRLENMESİ, ŞAYET DAVACININ DAVA KONUSU TUTANAKTA YAZILI ŞEKİLDE KAÇAK ELEKTRİK KULLANDIĞI TESPİT EDİLİRSE, DOSYANIN KONUSUNDA UZMAN ÜÇ KİŞİDEN OLUŞAN BİLİRKİŞİ KURULUNA KAÇAK TAHAKKUK BEDELİNİN ELEKTRİK PİYASASI MÜŞTERİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ VE 622 SAYILI EPDK KARARI HÜKÜMLERİNE GÖRE HESAPLANMASI KONUSUNDA DENETİME ELVERİŞLİ RAPOR ALINARAK SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ GEREKİRKEN, EKSİK İNCELEME İLE HÜKÜM KURULMASI BOZMAYI GEREKTİRMİŞTİR.

DAVA:Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Davacı, 27/02/2008 tarihinde davalı elektrik şirketi tarafından kaçak elektrik kullandığından bahisle adına kaçak tahakkuk yapıldığını, tahakkukun doğru olmadığını, ceza davasından da beraat ettiğini, tahakkuk edilen miktar yönünden borçlu olmadığının tespitine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir. Davalı, kaçak kullanımın tutanakla tespit edildiğini, ceza kararının bağlayıcı olmadığı ileri sürerek davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın kabulü ile davalı .................tarafından kaçak elektrik kullanıldığından bahisle ...............1. İcra Müdürlüğü' nün 2011/4979 esas sayılı takip dosyasında davacı aleyhine yapılan takibe ilişkin olarak davacının davalıya 24.650 TL borçlu olmadığının tespitine, davacının kötü niyet tazminat talebinin kabulü ile asıl alacak miktarı olan 12.003 TL'nin %20'si oranında 2.400,6 TL kötü niyet tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Anılan karar Dairemizin 2016/7582 Esas- 2016/7671 Karar sayılı ve 12/05/2016 tarihli kararı ile “Somut olaya gelince, mahkemece; davalı aleyhine açılan ceza davası sonucu .......................Asliye Ceza Mahkemesinin 07/02/2013 tarih, 2012/509 Esas-2013/183 Karar sayılı dosyasında davalı hakkında (gerekçe bölümünde açıklandığı üzere) delil yetersizliğinden beraat kararı verilmiştir. Davaya konu kaçak elektriğin kullanıldığı iddia edilen yerde keşif tarihinde trafoya rastlanmadığı, yine ceza dosyası içerisinde .............a yazılan müzekkereye verilen cevapta trafonun yer tespitinin yapılamadığı gerekçeleri ile ... Asliye Ceza Mahkemesince davacı hakkında beraat kararı verilmiştir. Mahkemece, bilirkişi incelemesi yapılmadan ceza mahkemesinde verilen bu karar esas alınarak hüküm kurulmuştur. Yukarıda açıklanan hukuki olgular dikkate alındığında ceza mahkemesince verilen beraat hükmünün görülmekte olan davada mahkemeyi bağladığından ve ceza mahkemesinin kesinleşmiş kararının görülmekte olan dava yönünden de kesin hüküm oluşturacağından söz edilemez. Bu nedenle mahkeme hükmünün gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Hal böyle olunca, mahkemece; gerektiğinde mahallinde keşif icrası suretiyle; öncelikle zabıt mümzi tanıkların beyanlarının alınarak suç tarihinde kaçak tespit tutanağında belirtilen trafonun yer tespitinin ve fiili kullanıcısının belirlenmesi; kaçak tespit tutanağında bahsi geçen trafonun tutanak tarihinde davacının kullanımında olduğunun tespiti halinde; dosyanın konusunda uzman bilirkişiye tevdiyle bilirkişiden davalının davacı taraftan isteyebileceği kaçak tahakkuk bedelinin Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve 622 sayılı EPDK kararı hükümlerine göre hesaplanması konusunda denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verildikten sonra verilen 12/07/2018 tarihli son kararında; davanın kabulüne, davacının davalıya ................1. İcra Dairesinin 2011/4979 esas sayılı dosyasındaki 24.650 TL borç yönünden borçlu olmadığının tespitine, kötüniyet tazminat talebinin şartlar oluşmadığından reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.).Bu ilke, kamu düzeni ile ilgili olup; Yargıtay tarafından kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.

Kaçak elektrik tespit tutanakları, düzenlendiği tarih itibariyle maddi olgulara ilişkin tespitleri içermekte olup, aksi sabit oluncaya kadar geçerli olan belgelerdendir. Davacı taraf tutanağın aksini ispat edememiştir. Somut olayda davacı, kaçak elektrik kullanmadığına dair iddiasını ceza yargılamasından beraat ettiği olgusuna dayandırmaktadır. Ne var ki, bozma ilamımıza da açıklıkla belirtildiği üzere, hakim karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleri ile bağlı olmadığı gibi, ceza hakimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir. Sonuç olarak, somut olayda davacının ceza davasından beraat etmiş olmasının incelemeye konu iş bu davaya etkisinden söz edilemez.

Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyulmakla birlikte, bozma gereği tam olarak yerine getirilmemiş, tutanak mümzileri keşif mahallinde dinlenmemiş, davacının keşif tarihindeki faaliyeti(kuru tarım) esas alınmış, tutanak mümzilerinin imzalarının kendilerine ait olduğunu kabul ettikleri 27/08/2008 tarihli kaçak tespit tutanağı dikkate alınmaksızın davacının kaçak kullanmadığı kanaatine varılmıştır. O halde mahkemece, öncelikle dava konusu kaçak elektrik tespit tutanağına konu taşınmaz tespit edilebiliyor ise, tutanağa konu yerde davacının faaliyetinin hangi tarihten itibaren başladığı, davacının destekleme alıp almadığı desteklemeden yararlanıyorsa söz konusu ödemeye esas çiftçi kayıt formu ve ilgi belgelerin İlçe Tarım Müdürlüğünden celbiyle, kaçak tespit tarihindeki faaliyetinin tespiti ile(kuru tarım-sulu tarım), niza konusu trafonun bulunduğu taşınmaz üzerinde zabıt mümzi tanıklar da refakate alınarak keşif icrası suretiyle kaçak kullanma fiilinin kim tarafından işlendiğinin şüpheye yer vermeyecek şekilde belirlenmesi, şayet davacının dava konusu tutanakta yazılı şekilde kaçak elektrik kullandığı tespit edilirse, dosyanın konusunda uzman üç kişiden oluşan bilirkişi kuruluna kaçak tahakkuk bedelinin Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve 622 sayılı EPDK kararı hükümlerine göre hesaplanması konusunda denetime elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK' un 428. maddesi gereğince bozulmasına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK'nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'un 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/12/2018 gününde oybirliği ile karar verilmiştir.