YARGITAY

14. HUKUK DAİRESİ

Tarih :  07.01.2019

Esas No :  2018/3038

Karar No :  2019/13

-BORCA BATIK OLDUĞUNUN TESPİTİ İLE MİRASIN HÜKMEN REDDİ İSTEMİ

-İCRA DOSYASININ GETİRTİLEREK SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ

-EKSİK İNCELEME İLE KARAR VERİLMESİ DOĞRU GÖRÜLMEDİĞİ

ÖZET: DAVA, TMK'NİN 605/2. MADDESİ GEREĞİNCE AÇILAN MİRASIN HÜKMEN REDDİ İSTEMİNE İLİŞKİNDİR. ÖLÜM TARİHİNDE MİRAS BIRAKANIN ÖDEMEDEN ACZİ AÇIKÇA BELLİ VEYA RESMEN TESPİT EDİLMİŞ İSE, MİRAS REDDEDİLMİŞ SAYILIR (TMK M. 605/2). MİRASÇILAR TÜRK MEDENİ KANUNUNUN 610. MADDESİNDE YAZILI AYKIRILIK DA BULUNMADIKÇA YANİ ZIMNEN MİRASI KABUL ETMİŞ DURUMA DÜŞMÜŞ OLMADIKÇA HER ZAMAN MURİSİN ÖDEMEDEN ACZİNİN TESPİTİNİ İSTEYEBİLİR. TÜRK MEDENİ KANUNUNUN 606. MADDESİNDE BELİRTİLEN SÜRE BU DAVADA UYGULANMAZ. DAVA ALACAKLILARA HUSUMET YÖNELTİLEREK GÖRÜLÜR. BU DAVADA YETKİLİ MAHKEME İSE ALACAKLILARIN DAVANIN AÇILDIĞI ZAMANDAKİ İKAMETGAHI MAHKEMESİDİR. MAHKEMECE BOZMAYA UYULARAK DAVANIN KABULÜNE KARAR VERİLMİŞ İSE DE, BOZMA GEREKÇESİNİN GEREĞİ YERİNE GETİRİLMEMİŞ OLUP, MAHKEMECE YAPILAN ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER HÜKÜM KURMAYA YETERLİ DEĞİLDİR. MİRASIN HÜKMEN REDDİNE İLİŞKİN OLARAK AÇILAN DAVALARDA, TEREKENİN AÇIKÇA BORCA BATIK OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASI GEREKMEKTEDİR. İCRA TAKİBİ SONUNDA ACİZ VESİKASI DÜZENLENMESİ HALİNDE TEREKENİN BORCA BATIK OLDUĞU KABUL EDİLİR. AKSİ HALDE TEREKENİN BORCA BATIK OLUP OLMADIĞI, MURİSİN MALVARLIĞI BULUNUP BULUNMADIĞININ USULÜNE UYGUN OLARAK, BANKALAR, TRAFİK TESCİL MÜDÜRLÜĞÜ, VERGİ DAİRELERİ, BELEDİYELER, TAPU MÜDÜRLÜĞÜ V.B. KURUM VE KURULUŞLARDAN SORULMASI, MURİSİN ALACAK VE BORÇLARI ZABITA MARİFETİYLE DE ARAŞTIRILARAK AKTİF MALVARLIĞI İLE TAKİBE KONU BORÇ MİKTARI GÖZÖNÜNDE TUTULARAK AKTİF VE PASİFİNİN TEREDDÜDE NEDEN OLMAYACAK ŞEKİLDE BELİRLENMESİ GEREKİRKEN MURİS ADINA HİÇBİR ARAŞTIRMA YAPILMADAN, YALNIZCA DAVACI ..................’İN MALVARLIĞI ARAŞTIRMASININ YAPILDIĞI, USULÜNE UYGUN OLARAK MURİS ....................’NUN ÖLÜM TARİHİ İTİBARİYLE TEREKESİNİN BELİRLENMEDİĞİ ANLAŞILMIŞTIR. AYRICA .........................İCRA MÜDÜRLÜĞÜNDEN GELEN YAZI CEVABINA GÖRE MURİS ALEYHİNE YAPILAN TAKİP DOSYASINDA HACİZ TUTANAĞININ GEÇİCİ ACİZ BELGESİ NİTELİĞİNDE OLUP OLMADIĞININ ANLAŞILMASI İÇİN İCRA DOSYASININ GETİRTİLEREK SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ GEREKİRKEN, EKSİK İNCELEME İLE KARAR VERİLMESİ DOĞRU GÖRÜLMEMİŞ, HÜKMÜN AÇIKLANAN NEDENLERLE BOZULMASI GEREKMİŞTİR.

DAVA: Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13/08/2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29/03/2018 günlü hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davalı Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi gereği düşünüldü:

Davacı vekili, davacının 27/07/2013 tarihinde vefat eden murisi ...........................'nun terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, davanın kabulü ile TMK'nin 605/2. maddesi uyarınca mirasın hükmen reddine karar verilmiş, davalı Vakıflar Bankası T.A.O vekilinin temyizi üzerine mahkemece verilen karar Dairemizin 24/10/2016 tarihli, 2016/2643- 8644 E- K sayılı ilamıyla bozulmuştur.

Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, davanın kabulü ile TMK'nin 605/2. maddesi uyarınca mirasın hükmen reddine karar verilmiştir.

Hüküm, davalı Vakıflar Bankası T.A.O vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.

Dava, TMK'nin 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanununun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanununun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir.

Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiş ise de, bozma gerekçesinin gereği yerine getirilmemiş olup, mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekirken muris adına hiçbir araştırma yapılmadan, yalnızca davacı ..................’in malvarlığı araştırmasının yapıldığı, usulüne uygun olarak muris ..................’nun ölüm tarihi itibariyle terekesinin belirlenmediği anlaşılmıştır. Ayrıca .......................... 32. İcra Müdürlüğünden gelen yazı cevabına göre muris aleyhine yapılan takip dosyasında haciz tutanağının geçici aciz belgesi niteliğinde olup olmadığının anlaşılması için icra dosyasının getirtilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün bozulmasına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/01/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.