Ortak Velayet

Ortak velayet sorusuna Av. İlhan ERKUL şöyle cevap vermektedir.                    

(Av. ilhan ERKUL'un web sitesinden alıntıdır.)

Ortak Velayet

Velayetin kullanılması hususunda son yıllarda yeni tartışmalar ortaya çıkmıştır. Bu tartışmalar, evli olmayan ya da boşanmış eşlerin çocuğun yararı doğrultusunda anne ve baba olarak birlikte (ortak) velayet sorumluluklarının söz konusu olup olmayacağına ilişkindir.

Ülkemizde uygulanan hukuk sisteminde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 336. Maddesinin 1. Fıkrasına göre “Evlilik devam ettiği sürece ana ve baba velayeti birlikte kullanırlar.” Şeklinde düzenlenmiştir.

Aynı kanun maddesinin 3. Fıkrasında ise “Velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, boşanmada ise çocuk kendisine bırakılan tarafa aittir.” Şeklinde düzenlenmiştir. Buradan da anlaşılacağı üzere velayetin her iki eşe bırakılamaz şeklinde yorumlanamayacağı, çocuk hukukunda mevcut boşlukların çocuk yararına doldurulması gerektiği, bu haliyle talep olduğunda ve çocuğun üstün yararı da bu yönde ise evlilik birliği olmasa da eşlerin birlikte velayetinin mümkün olacağı belirtilmektedir. Önceleri Yargıtayın ilgili hukuk daireleri ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Türk Medeni Kanununun 336. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenlemeyi gerekçe göstererek evlilik mevcut olmadığında velayetin çocuğun üstün yararı dikkate alınarak anne veya babadan her hangi birisine verilebileceği yönündeydi. Yargıtayın ilgili hukuk daireleri ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun son yıllarda devrim niteliğindeki vermiş olduğu bir karar ile usulüne uygun olarak yürürlüğe giren uluslararası sözleşmelerin Türk hukuk mevzuatının bir parçası haline geldiğini, ortak velayete ilişkin düzenlemenin Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmadığına karar vermiştir. Ortak velayet ile ilgili olarak Didim (Yenihisar) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi) bir karar verdi. Bu karar temyiz edilmesi üzerine dosya Yargıtay 2. Hukuk Dairesine gelerek incelendi ve bir karar verildi. Yargıtayın ortak velayet ile ilgili vermiş olduğu bir başka kararı sizlerle buradan paylaşıyoruz.

Ortak velayet konusunda basına yansıyan örnek bir karar verildi. Tekir-Çorlu’da 2010 yılında evlenen 2 çocuk sahibi C.A.T. ile Y.H.T çifti,dağ evlilik birliğinin temelden sarsılması, şiddetli geçimsizlik nedeniyle anlaşmalı boşanmak için 1. Aile Mahkemesi'ne başvurdu. Özel sektörde yöneticilik yapan ve birbirinden hiçbir talepte bulunmayan çift, ortak velayette olmasını istedikleri çocuklarının eğitim masraflarını birlikte karşılamak için anlaştıklarını belirtip hazırladıkları protokolü de mahkemeye sundu. Mahkeme 14 Nisan'da görülen duruşmada, 2 çocuğun velayetinin anne C.A.T ve baba Y.H.T' ye ortak verilmesini kararlaştırdı. Protokolün incelendiği belirtilen kararda, 'ortak velayet' kavramının Türk kamu düzenine aykırı olmadığı belirtilerek, şöyle denildi: "Somut olayda her iki tarafın da velayet hakkından vazgeçmek istemediği, hazırladıkları protokolde velayeti ortak kullanmak istediklerini açıkça beyan ettikleri Çocukların ne zaman ve ne kadar süreyle kimin yanında kalacaklarını belirledikleri ve giderlere de beraber katılmak istedikleri, ortak velayet talebinin küçüklerin yüksek menfaatini ve güvenliğini tehlikeye düşürecek bir şekilde değil, fiziksel ve ruhsal gelişimlerine olumlu katkı sağlayacak şekilde düzenlendiği… anlaşma şartlarının tümünün Mahkemenizce de uygun bulunduğu anlaşıldı. Velayetin anne ve babaya müştereken bırakılmasına karar veren mahkeme kararında çocukların hangi gün kimin yanında kalacağını da saati saatine yer verdi.